Ben je fanatiek bezig met wielrennen en werk je trouw je trainingsschema af? Of ben je je aan het voorbereiden op een uitdagende toertocht, gran fondo of wedstrijd? Vergeet dan niet om ook je racefiets de aandacht te geven die het verdient. Niets is zo frustrerend als een training die je halverwege moet afbreken door technische problemen, of een wedstrijd die vroegtijdig eindigt omdat bijvoorbeeld je remblokken versleten zijn.
Bij MTB Masters begeleid ik sporters en leer ik ze hoe ze het basisonderhoud van hun mountainbike, gravelbike en ook racefiets zelf kunnen uitvoeren. Deze praktische kennis is een essentieel onderdeel van mijn Full Pack wielertrainingen. Zo zorg je er niet alleen voor dat je fiets altijd in topconditie is, maar bouw je ook vertrouwen op in je eigen vaardigheden, zowel op als naast de fiets. Een goed onderhouden racefiets is immers de basis voor succes, plezier en veiligheid tijdens elke rit.
Tubeless rijden
Zijn je wielen “tubeless ready” en loop je al langere tijd rond met het idee dat je toch echt een keer de switch wilt maken? Dan is dit het moment. Het is echt niet zo ingewikkeld als je waarschijnlijk denkt. Wat je nodig hebt is:
- Tubeless-tape om de openingen van je spaken af te dichten;
- Een tubeless ventiel;
- Sealant (die witte melk die je in je banden spuit);
- Een tubeless-ready velg;
- Een (bij voorkeur nieuwe) tubeless-ready band;
- Een compressor of zogenaamde booster.
De werkwijze is als volgt:
- Maak je velg goed schoon;
- Plak het tubeless tape rondom in de velg. Let op dat alle openingen van spaakgaten en het ventielgat dicht zijn.
- Prik een klein gaatje op de plek van het ventielgat en plaats het tubeless ventiel. Draai de moer van het ventiel goed vast;
- Plaats de buitenband zonder de sealant, “plop” nu de band met een compressor of air-booster in de velg;
- Zodra de band op zijn plek zit, laat je hem weer leeglopen, verwijder je de ventielkern en voeg je de latex/sealant toe;
- Plaats de ventielkern terug en pomp de band weer op (3 à 4 bar). Door te schudden en het wiel te draaien, verdeel je de sealant gelijkmatig.
- Controleer na een dag of de band goed is afgedicht. Verlaag vervolgens de druk naar de gewenste waarde (vaak rond de 6 à 7 bar, afhankelijk van je gewicht en voorkeur).
Onderhouden van je balhoofd
Je balhoofd heeft een hoop te verduren. Vuil, water en speling kunnen ervoor zorgen dat je het binnen de kortste keren moet vervangen. Dit is meestal te voorkomen door regelmatig onderhoud uit te voeren.
Demonteer het balhoofd als volgt:
- Draai de schroeven aan de zijkant van je stuurpen los;
- Draai de inbusbout aan de bovenkant van je stuurpen los;
- Trek voorzichtig je voorvork uit de balhoofdset, zodat je de lagers zichtbaar krijgt;
- Leg alle onderdelen die je verwijdert in volgorde neer, zodat je straks weet hoe ze terug moeten.
Nu is het zaak om de lagers en de verschillende onderdelen goed schoon te maken. Gebruik een doek en wat ontvetter om de lagers en de binnenkant van de balhoofdlagerschalen schoon te maken. Controleer of de lagers soepel draaien. Zijn ze stroef of versleten? Dan is vervanging nodig.
Het balhoofd weer monteren:
- Vet de lagerschalen in je frame goed in;
- Plaats het onderste lager en duw de voorvork terug in het frame;
- Monteer het bovenste lager, de centreerring, de bovenkap en de stuurpen;
- Draai de inbusbout aan de bovenzijde van de stuurpen voorzichtig aan om de speling weg te nemen. Het stuur moet soepel draaien zonder speling;
- Controleer de afstelling door de voorrem in te knijpen en de fiets licht heen en weer te bewegen. Voel je speling, draai de inbusbout aan tot de speling weg is;
- Zet de stuurpen vast met de schroeven aan de zijkant.
Regelmatig balhoofdonderhoud verlengt de levensduur en zorgt voor soepel sturen.
Onderhoud van ketting en cassette
Modder en vuil kunnen je ketting en cassette snel doen slijten, vooral in de winter. Daarom is regelmatig onderhoud essentieel.
Volg deze stappen voor een grondige reiniging:
- Spoel de fiets voorzichtig af met een tuinslang, maar vermijd directe waterstralen op lagers;
- Gebruik een emmer lauwwarm water met afwasmiddel of een fietsreiniger om het frame schoon te maken;
- Gebruik een borstel en water om je cassette, ketting en derailleurwieltjes schoon te maken. Draai de trappers langzaam achteruit terwijl je de borstel tegen de ketting en tandwielen houdt;
- Spoel de fiets af en laat deze goed drogen;
- Smeer de ketting en andere draaiende delen met een geschikt smeermiddel zoals een kettingolie of teflonspray.
In de natte maanden is het aan te raden om de ketting en cassette één keer per maand grondiger schoon te maken. Dit betekent dat je de cassette en het freehub-ratelsysteem demonteert, grondig reinigt en opnieuw smeert met een dikker vet of speciale olie. Dit voorkomt slijtage en zorgt ervoor dat je ratel niet verdwijnt door vuil en vocht.
Regelmatig onderhoud verlengt de levensduur van je fiets aanzienlijk en zorgt ervoor dat je veilig en soepel kunt blijven rijden. Bovendien voorkom je dat je met pech stil komt te staan midden in een lange rit. Overweeg een onderhoudscursus voor je racefiets te volgen als je graag zelf meer grip krijgt op het onderhoud van je fiets.